Cho đến hiện tại, Việt Nam vẫn chưa có quy định chính thức và rõ ràng để quản lý tiền số/ tài sản ảo và chưa xem xét tiền điện tử là một loại tài sản mặc dù chúng không bị cấm trong nước.
Trước những lo ngại về rủi ro liên quan đến tiền số/ tài sản ảo, ông Cao Đăng Vinh, Vụ phó Pháp luật dân sự (Bộ Tư pháp) đã nêu bật tính cấp thiết phải xây dựng một khung pháp lý để quản lý loại hình mới nổi này.
Ông Cao Đăng Vinh, Vụ phó Pháp luật dân sự (Bộ Tư pháp)
Trên thế giới vẫn tồn tại nhiều định nghĩa khác nhau về tài sản ảo, tiền kỹ thuật số và tiền điện tử. Mỗi quốc gia có cách tiếp cận khác nhau, ví dụ như Mỹ không ban hành một khung pháp lý riêng cho tiền ảo, mà thay vào đó sử dụng các luật chuyên ngành để điều chỉnh.
Ông Vinh nhận định rằng tài sản ảo/ tiền ảo mang theo “nhiều rủi ro có thể bị lợi dụng chiếm đoạt”.
Vì vậy, theo ông, chúng ta cần phải xây dựng một khung pháp lý để quản lý tài sản ảo và tiền ảo trong thời gian tới.
“Cần phải có các quy định cấm các hành vi mang lại rủi ro hoặc lợi dụng để chiếm đoạt tiền ảo và tài sản ảo”, ông Vinh nhấn mạnh và cho biết rằng khi Bộ Tài chính đưa ra các đề xuất cụ thể, Bộ Tư pháp sẽ có quan điểm rõ ràng hơn.
Các loại tiền kỹ thuật số như Bitcoin, Ethereum… được coi là tài sản ảo phổ biến. Tuy nhiên, Việt Nam vẫn chưa có định nghĩa cụ thể về tiền ảo và tài sản ảo. Các quy định hiện tại chỉ đề cập đến khái niệm tiền điện tử được neo theo tiền pháp định, tồn tại dưới dạng thẻ trả trước của các ngân hàng hoặc ví điện tử.
Chính phủ đã giao cho Ngân hàng Nhà nước nghiên cứu và thí điểm tiền ảo nhiều lần nhằm ngăn chặn rủi ro rửa tiền. Tuy nhiên, các cơ quan quản lý đã khẳng định rằng tiền ảo không phải là tiền tệ hoặc phương tiện thanh toán hợp pháp tại Việt Nam. Dự Luật Phòng chống rửa tiền (sửa đổi) thông qua vào cuối năm 2022 vẫn chưa hợp pháp hóa các loại tiền ảo và tài sản ảo.
Tuy nhiên, trong thực tế, việc mua bán và trao đổi tài sản ảo tại Việt Nam hiện nay thường được thực hiện thông qua các sàn giao dịch quốc tế hoặc thông qua thỏa thuận trực tiếp, có nguy cơ về rửa tiền và nhiều cá nhân tham gia vào hoạt động này. Vì vậy, cách đây hai năm, Quốc hội đã đề xuất Chính phủ sớm thiết lập một khung pháp lý về loại tài sản mới này.
Tháng 2/2024, Chính phủ đã giao cho Bộ Tài chính nghiên cứu và xây dựng khung pháp lý để cấm hoặc điều chỉnh tài sản ảo và các tổ chức cung cấp dịch vụ liên quan, dự kiến hoàn thành vào tháng 5/2025. Mục tiêu là hạn chế rủi ro liên quan đến rửa tiền và tài trợ khủng bố thông qua loại tài sản này.
Theo số liệu từ Hiệp hội Blockchain Việt Nam (VBA) đến tháng 9/2023, giá trị của tiền ảo nhận vào tại Việt Nam đã gần đạt 91 tỷ USD trong một năm (từ tháng 10/2021 đến tháng 10/2022), trong đó có khoảng 956 triệu USD từ các hoạt động không hợp pháp.
